Ποιό Sex και ποιό City;
Το παραπάνω άρθρο είναι ίσως από τις λίγες κριτικές ταινίας, που ξεφεύγει από τα τετριμμένα «η ταινία ήταν καλή» ή «η ταινία ήταν υπέροχή με καταπληκτικές ερμηνείες» και αφιερώνει και λίγο χρόνο στην ανάλυση των εικόνων και των νοημάτων που αυτή προβάλει. Διαβάζω συχνά κριτικές ταινιών, ψάχνοντας απεγνωσμένα να βρω έστω και μία η οποία δεν θα έχει γίνει στο πόδι ή δεν θα χρησιμοποιεί ορολογίες και αόριστες εκφράσεις (τύπου ποίηση) για να περιγράψει πειστικά τους στόχους των δημιουργών.
Σπάνια βρίσκω κάτι αξιόλογο γραμμένο στα ελληνικά. Ακόμη πιο σπάνια βρίσκω κάτι που να ξεπερνά την άκαμπτη (και συχνά ακαταλαβίστικη) φρασεολογία της τέχνης των εικόνων και να συνδέει τα νοήματα της ταινίας, τόσο με την ιστορία του κινηματογράφου, όσο και με αυτή των δημιουργών της και της κοινωνίας, γενικότερα.
Το έχω πει πολλές φορές, μα θα το πω και ακόμη μία: η επιτυχία μιας ταινίας βασίζεται κυρίως στην ιστορία που επιλέγει να εξιστορήσει. Αν δεν υπάρχει η ιστορία, τότε δεν μπορεί να απογειωθεί οπτικά η ταινία, με τη βοήθεια των ηθοποιών και όλων των υπολοίπων. Η συγκεκριμένη σειρά εξάντλησε όλες τις ιστορίες της εντός των 6 κύκλων επεισοδίων που μας χάρισε και έδεσε ότι εκκρεμότητες ίσως είχε στην ταινία που έκαναν, αμέσως μετά το τέλος της. Η ιστορία του κινηματογράφου έχει δείξει ότι σπανιότατα το sequel ξεπερνά το original, και είμαι σίγουρη πως οι συντελεστές το γνωρίζουν καλά, όμως συχνά υποκύπτουν στα αιτήματα και τις παραινέσεις των φαν, ακριβώς επειδή στόχος τους είναι το κέρδος. Δεν είναι και πολλές οι κινηματογραφικές παραγωγές που έχουν έτοιμα τα κέρδη τους (ακριβώς επειδή ξέρουν πως υπάρχει ήδη μια βάση φανατικών θαυμαστών που θα πάνε να δούνε την ταινία όσο κακή και αν είναι). Το φαινόμενο Sex& the City λοιπόν, δεν διαφέρει από άλλα προϊόντα, τα οποία ανακυκλώνουν τη φόρμουλα που τα έκαναν δημοφιλή. Ακόμη και οι φόρμουλες όμως έχουν όρια, τα οποία, δυστυχώς, όταν «ξεχειλώνουν» είναι πιθανό να δυσαρεστήσουν ακόμη και τους φανατικούς υποστηρικτές τους.
Η παραπάνω κριτική μου δίνει την ευκαιρία να γράψω δυο κουβέντες λοιπόν για τη σημασία της κριτικής. Η κριτική οποιασδήποτε μορφής τέχνης είναι –δίχως αμφιβολία- ακανθώδες θέμα. Κάποιοι υποστηρίζουν πως δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει, μια και η τέχνη, σε κάθε της μορφή, μπορεί να εμπεριέχει διαφορετικά νοήματα και σημασία για τον καθένα μας. Η δουλειά του κριτικού όμως δεν είναι να μας ενημερώσει για το αν είναι ή δεν είναι καλή μία ταινία. Η δουλειά του είναι να μας δώσει όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε ως θεατές , ώστε να αποφασίσουμε εάν θα επενδύσουμε το χρόνο και τα χρήματα μας σε αυτές ή όχι. Όταν μπαίνουμε λοιπόν στη διαδικασία να εκφράσουμε τη γνώμη μας για μια ταινία, όπως επιχειρείται στο εν λόγω άρθρο, είναι απαραίτητο αυτός που το κάνει να έχει όχι μόνο σφαιρική γνώση (ιστορίας και πολιτιστικής ανάλυσης) της genre του κινηματογράφου που σχολιάζει, αλλά και μια πολύ καλή αίσθηση της κοινωνικό-πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας, μέσα στην οποία δημιουργήθηκε και προβάλετε.
Επικροτώ λοιπόν το παραπάνω άρθρο, όχι επειδή μας προσφέρει τη μοναδική αλήθεια για ένα τόσο σημαντικό πολιτιστικό προϊόν (όπως είναι οι ταινίες μυθοπλασίας), αλλά επειδή το κάνει με τρόπο που θέτει καίρια ερωτήματα και προβληματισμούς για τον τύπο του ρεαλισμού που προσπαθεί να προβάλει και να προωθήσει προς κατανάλωση.
3 σχόλια:
Καλησπέρα!
Πολύ μου άρεσε η ανάρτηση σου Bubblegum! Η κριτική όντως είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος. Αρχικώς ξεκίνησε από τον Κλάδο στης Αισθητικής, που ανήκει στην Φιλοσοφία και μετά απλώθηκε και σε πιο σφαιρικές κοινωνικές προσεγγίσεις. Να σου πώ απλώς ότι οι πρώτοι κριτικοί τέχνης δεν είχαν σπουδάσει το αντικείμενο, ήταν απλά εμπειρογνώμονες ή φιλόμουσοι που είχαν την τύχη να μπορούν να έχουν επαφή με ζωγράφους κ.τ.λ. Μετά έγινε επιστήμη. Αλλά από την άλλη πλευρά σκέφτομαι ότι δεν χρειάζεται να είσαι και "ειδικός για να κρίνεις κάτι... Ακόμα και το απλό "μου αρέσει" ή "δεν μου αρέσει" κριτική είναι... Αλλά ειλικρινά έχω πολύ καιρό να πέσω πάνω σε μία δίκαιη και εμπεριστατωμένη κριτική για το σινεμά ή για εκθέσεις γενικότερα.
Το σημαντικότερο το άφησα για το τέλος! Καλό μήνα και καλό καλοκαίρι σου εύχομαι καλή μου Bubblegum :)
Καλημέρα και καλό μήνα και σε σένα Ιωάννα. Είμαι και εγώ υπέρ της ιδέας ότι η τέχνη –σε κάθε της μορφή- ανήκει σε όλους, βασίζεται στην έκφραση, την αισθητική και γενικότερα το συναίσθημα που δημιουργεί και γι’ αυτό έχει διαφορετική σημασία για τον καθένα. Συμφωνώ, ο καταναλωτής της τέχνης μπορεί και δικαιούται να έχει γνώμη για οτιδήποτε καταναλώνει. Αυτό που δεν δέχομαι απλά είναι οι πρόχειρες κριτικές (ειδικά ταινιών) σε έντυπα ή site στα οποία έχει πρόσβαση πολύς κόσμος. Να στο πω πιο απλά, ο επαγγελματίας κριτικός έχει υποχρέωση να είναι αντικειμενικός, ενημερωμένος και κατά συνέπεια ανοιχτόμυαλος και αναλυτικός. Άλλο λοιπόν οι φαν ή οι φιλόμουσοι όπως λες και άλλο οι επαγγελματίες κριτικοί. Παρατηρώ απλά πως πολλοί προσπαθούν να πλασαριστούν ως «επαγγελματίες», ενώ είναι απλά φιλόμουσοι ή (ακόμη χειρότερα) φαν ενός είδους τέχνης.
Καλησπέρα!
Ακριβώς αυτό. Η κριτικοί οφείλουν να είναι αντικειμενικοί, ουσιαστικοί και δίκαιοι. Βέβαια αυτοί εκλίπουν στις μέρες μας, γι αυτό άλλωστε είναι και τόσο λίγοι. Εδώ έχουμε καθηγητές στη σχολή που το μόνο μάθημα που μας κάνουν είναι για τα "κουτσομπολιά" που έχουν διαβάσει για τη ζωή των καλλιτεχνών, για το έργο τους ούτε λόγος. Τί να πώ... Ξαφνικά οι "ερασιτέχνες φιλόμουσοι" νομίζουν ότι είναι ειδικοί και επαϊοντες του είδους και έχουν άποψη για όλα.
Η αναφορά που έκανα στην πιο απλή μορφή της κριτικής "μου αρέσει ή όχι" πήγαινε στον κόσμο που κρίνει απλά με ένστικτο και ας μην έχει τις γνώσεις ενός "κατ' επίφαση" κριτικού. Και ίσως μερικές φορές να είναι και το πιο αληθινό κριτήριο... Αύτό το ένστικτο το έχουν αναλλοίωτο μέσα τους τα παιδιά, τα οποία ποτέ δεν μπορείς να κοροϊδέψεις. Αλλάνθαστο κριτήριο.
Σε φιλώ! :)
Δημοσίευση σχολίου