9 Απριλίου 2010

Σκάσε και κολύμπα! (στον ωκεανό του ψέματος και της απιστίας)


Πριν  κάποιους μήνες διάβασα το χειρόγραφο μιας νουβέλας που μου εμπιστεύτηκε  μια ιντερνετική φίλη. Η ιστορία αφορούσε σε μια άψογη, αμόλυντη και πανέμορφη κοπέλα, η οποία, ακολουθώντας τις προτροπές-πιέσεις των γονιών της, αρραβωνιάστηκε με έναν οικονομικά ευκατάστατο νεαρό, τον οποίο και παντρεύτηκε τελικά με το ζόρι, παρά το γεγονός ότι στο ενδιάμεσο γνώρισε τον έρωτα της ζωής της. Η τέχνη μιμείται τη ζωή λοιπόν, μια και η νουβέλα ήταν καθαρά αυτοβιογραφική, παρά τις όποιες απέλπιδες προσπάθειες της συγγραφέως να το αποσιωπήσει. Αν και η συχνότητα με την οποία το θέμα της απιστίας παρουσιάζετε ως πηγή έμπνευσης για τις (νέες και μη) γυναίκες συγγραφείς με προβληματίζει (πήξαμε στα ερωτικά τρίγωνα βρε αδερφέ!), παρόλα αυτά, έχω την αίσθηση πως ένα άλλο, πολύ πιο σημαντικό και μεγάλο, μειονέκτημα χαρακτηρίζει αυτού του είδους τα λογοτεχνικά κείμενα.
Ξεκαθαρίζω τη θέση μου. Δεν έχω τίποτα εναντίον της απιστίας, μα ούτε και εναντίον των αυτοβιογραφικών κειμένων. Η αλήθεια είναι πως όλοι δανειζόμαστε στοιχεία, αισθήματα, καταστάσεις και περιστατικά από τη ζωή μας για να διανθίσουμε τη γραφή μας. Το πρόβλημα ξεκινά από τι στιγμή που μια σχετικά άπειρη συγγραφέας αποφασίζει να γράψει την αυτοβιογραφία της. Ο αναγνώστης καταλήγει να διαβάζει διακόσιες και σελίδες γεμάτες μονόπλευρους χαρακτήρες, ακατανόητες συμπεριφορές και σκέψεις, πόνο, ντροπή, δάκρυα, ιδρώτα, ενοχές και ατελείωτους όρκους αγάπης, δίχως ίχνος αυτοκριτικής! Το πρόβλημα λοιπόν που παρουσιάζεται, όταν επιχειρούμε (δίχως να έχουμε το θάρρος ή την αναγκαία πείρα) να βάλουμε στο χαρτί τις προσωπικές μας ιστορίες αγάπης και απιστίας, έχει όνομα. Και το όνομα αυτού: έλλειψη αντικειμενικότητας.
Δεν θα βρείτε πολλά βιβλία η χειρόγραφα με θέμα την απιστία, στα οποία η ηρωίδα σιχτιρίζει τον εαυτό της για τις επιλογές της, ειδικά εάν προέρχονται από νέες και άπειρες ακόμη συγγραφείς. Όχι, όλα είναι αγγελικά πλασμένα στον ωκεανό του ψέματος και της απιστίας! Όχι, η απιστία μας δεν είναι ποτέ δικό μας λάθος, δεν είναι ποτέ δική μας επιλογή, δεν είναι ποτέ το αποτέλεσμα των δικών μας κινήσεων! Δεν υπάρχει καιρός για αυτοκριτική, διότι, όπως διαπιστώνω από τη μικρή έρευνα που έχω κάνει, η απιστία πουλάει, και πουλάει πολύ. Πουλάει πολύ, γιατί είναι μία ακόμη από τις καθημερινές μας συνήθειες.
Θέλω λοιπόν και εγώ να γίνω εμπορική, θέλω να πουλήσω! Σας παραθέτω το μετα-εφηβικό μου κείμενο για την απιστία, με την ελπίδα να αποκτήσω περισσότερους αναγνώστες!  Ορίστε η παράνοια ενός άγουρου μυαλού, στη προσπάθεια του να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, μετά από πολύ ποτό και διάφορες ακατονόμαστες πράξεις.

Αφιερωμένο στην Αργυρώ, που έχει τα αρ*****α να λέει την αλήθεια.

«Μια χούφτα χώμα το σώμα μου. Γλιστράω μέσα από τα χέρια σου, χύνομαι με φόρα προς όλες τις κατευθύνσεις, λερώνω με την σκόνη μου χέρια και στόματα. Χώμα το σώμα μου, πότε λάμπει στο φως του ήλιου και πότε χάνεται στο σκοτάδι της νύχτας, μέσα στο πλήθος των ανεπαίσθητων αγγιγμάτων. Τρέμω και αναπνέω στο σκοτάδι της νύχτας, σβήνω και σπινθηρίζω καθώς αγγίζω τη γη, καθώς η νύχτα σταματά και γεννά νέα μουρμουρητά μέσα μου. Νέα μηνύματα, πιο πολύχρωμα, πιο βαθιά και πιο φρέσκα με βγάζουν από την ασφάλεια της λήθης μου. Ροδίζει, κοκκινίζει, ανάβει φωτιές το χώμα, το σώμα. Φιλώ τη γη, την αγκαλιάζω, κλαίω στη γλυκά της οσμής και της αφής της. Και εσύ...μαζεύεις μανιασμένος το χώμα, το κρατάς καλά σφαλισμένο στις χούφτες σου και μουρμουρίζεις σιγανά όρκους αγάπης και αφοσίωσης. Και τρέμεις τον άνεμο που θα φυσήξει, μη και το σκορπίσει.
Μα σκορπίζω λίγο-λίγο την σκόνη μου με κάθε απαλό αεράκι που φυσά πάνω στα χέρια σου. Λερώνω ότι αγγίζω και γεμίζω πολύχρωμα μηνύματα τους τοίχους του μυαλού μου. Ξεγλιστράω μέσα από τα δάχτυλα σου γιατί κάποιος μου είπε πως έτσι είναι η ζωή. Κάποιος μου είπε ότι το σώμα είναι χώμα, είναι νερό και αέρας, ανάβει φωτιές και φουρτουνιάζει θάλασσες κάθε που πας να το δαμάσεις. Κάθε που καταφέρνεις να το κλείσεις σε μια χούφτα και να το αγαπήσεις. Έτσι μου είπε κάποιος και ο φόβος μέσα μου άνοιξε διάπλατα το στόμα του και κατάπιε τα λόγια, σαν να ήταν μαγικά χάπια. Σαν ανέλπιστη θεραπεία του μυαλού είναι τα λόγια. Σαν την μοναδική θεραπεία του μυαλού που νοσεί. Και ο πόνος της προδοσίας έγινε ηδονή, έγινε το μικρό, μα και τεράστιο μυστικό μου. Και όλα τα σώματα έγιναν χώμα μπροστά στα μάτια μου, έγιναν σκόνη στον άνεμο της αλλαγής και λέρωσαν τα στόματα και τα χέρια όλης της ανθρωπότητας.
Το ξέρω...θα πω πάλι ψέματα, με το δικό μου μοναδικό τρόπο. Τρέχει η νύχτα, γελά υπνωτισμένη, ξαποσταίνει στα ζεστά φώτα της πόλης, των αυτοκινήτων. Ξαποσταίνει πάνω στα δύο σου χέρια, καθώς αγγίζουν ξένα κορμιά, σώματα ζεστά και υγρά από την έξαψη του φεγγαριού. Και εγώ κρυώνω σε κάθε νέο άγγιγμα, στις εικόνες, στη θύμηση των χεριών σου. Και η νύχτα γελά υστερικά μέσα στα αυτιά μου και ύστερα πέφτει νυσταγμένη στον ώμο μου. Με χλευάζει μέσα από τον βαθύ της ύπνο-στο όνειρο της φυσά καπνό μέσα στα μάτια μου, σχεδόν ερωτικά, σχεδόν ειρωνικά. Είμαι η καλύτερη ερωμένη της. Την κρατώ στα δύο μου χέρια μέχρι να την σβήσει ο πρώτος ήλιος. Και αυτή, γέρνει στον ώμο μου, με δαγκώνει απαλά για να γευτεί λίγο από το αίμα μου. Αιμορραγώ, αργοπεθαίνω στην γλύκα του φιλιού της. Σβήνω και εγώ κάθε πρωί και ξανανάβω-σβήνω και ανάβω τσιγάρα, φτύνω ελπίδες και όνειρα κάθε πρωί. Ξύνω με την άκρη των νυχιών μου λίγο-λίγο το δέρμα μου και σφίγγω τις πληγές, στραγγίζω το αίμα. Μα δεν βγαίνει από μέσα μου το δηλητήριο-ρέει ποτάμια μέσα μου το αθάνατο υγρό, σιγοτρώει την ψυχή μου. Τρεμοπαίζει η ματιά μου στο πρώτο φως της μέρας....Θεέ μου, πόσα λάθη να μετρήσω και απόψε; Πόσες θάλασσες να κλάψω για να εξατμιστεί το ‘τώρα’ και το ‘χθες’; Τι να δώσω για να πάρω έστω και κάτι πίσω;
Και όμως...γελά υστερικά πάνω στον ώμο μου γερμένη η νύχτα. Γελά με τη ματιά μου που γεμίζει αργά πανικό στο πρώτο φως της μέρας. Και ορκίζομαι, ορκίζομαι πως και τώρα, αυτή τη στιγμή, μπορώ να πάρω πίσω τα λόγια, τις εικόνες. Μπορώ ακόμη να δώσω, να χαρίσω αν θέλεις την ψυχή μου. Μπορώ να βρω τρόπους να σκοτώσω και να αναστήσω τα πάντα.»

Υ.Γ. Η νουβέλα της φίλης ψάχνει εκδοτικό οίκο. Σύντομα ίσως να την απολαύσουμε στα ράφια των βιβλιοπωλείων!

11 σχόλια:

nihilio είπε...

Συμφωνώ πολύ για την έλλειψη αντικειμενικότητας στις αυτοβιογραφικές ιστορίες, αν και περισσότερο με ενοχλεί το ότι δίνεται έμφαση σε κάποια στοιχεία που δεν είναι πραγματικά ενδιαφέροντα για όποιον δεν τα έχει ζήσει.
Πάντως κάποιο βίωμα είναι συχνά καλή αρχή για να γράψει κάποιος - αρκεί να μην περιοριστεί μόνο σε αυτό.

anidifranco είπε...

Nihilio σ’ ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Σου έχει τύχει ποτέ να διαβάζεις λογοτεχνία και να εκνευρίζεσαι; Να κάνεις προσπάθεια να διαβάσεις και παρακάτω, γιατί υποσχέθηκες να πεις τη γνώμη σου σε κάποιον; Αυτό έπαθα με τη νουβέλα που αναφέρω. Η γνώμη μου αγνοήθηκε βέβαια, διότι στα μάτια του συγγραφέα που γράφει αυτοβιογραφικά, η ιστορία του δεν έχει ψεγάδια –όπως και στη ζωή η γνώμη μας είναι πάντα η πιο σωστή. Συμφωνώ μαζί σου, αλλά θα σου πω πως ο καλός και έμπειρος συγγραφέας έχει την ευφυΐα να αλλάξει κάποια πράγματα και άλλα να τα γράψει έτσι, ώστε να αγγίζει αρκετούς αναγνώστες. Αυτό που με προβληματίζει πιο πολύ είναι ότι κάτι τέτοια έργα τυγχάνουν της προσοχής των εκδοτικών οίκων και οι γυναίκες τα καταβροχθίζουν. Σαν να λέμε δηλαδή ότι όσες υπήρξαν άπιστες δεν τους έφτασε, θέλουν να το διαβάζουν και στα βιβλία που αγοράζουν;;;; Μια ματιά στα οπισθόφυλλα των νέων κυκλοφοριών από γυναίκες συγγραφείς θα σε πείσει πως κάτι δεν πάει καθόλου καλά στη χώρα μας. Πολύ απιστία!

nihilio είπε...

Να σου πω, δεν πολυδιαβάζω "συμβατική" λογοτεχνία, αλλά πχ χθες τελείωσα τον "Φύλακα στη Σίκαλη" και, όσο κι αν καταλαβαίνω πόσο πρωτοποριακό βιβλίο ήταν για την εποχή του, με κούρασε το ότι ήταν απλά το PoV ενός αγοριού σε κατάθλιψη και τίποτα ουσιαστικό δε γινόταν.

Για ελληνική λογοτεχνία πάντως, διαβάζω genre πράγματα (φανταστικό) από Έλληνες και τα μισά βιβλία έχουν (λογοτεχνικά) σοβαρά προβλήματα επειδή, φαντάζομαι, ότι οι ίδιοι οι αναγνώστες ψάχνουν απλά κάτι που να αναπαράγει πετυχημένες συνταγές. Αν λοιπόν τα βιβλία αυτά περί απιστίας έχουν ένα αξιοπρεπές γράψιμο και αναπαράγουν την πετυχημένη συνταγή θα εκδοθούν. Με αυτά που βλέπω μου έρχεται κι εμένα να γράψω μια ελληνική εκδοχή του Twilight μπας και εκδοθώ.

anidifranco είπε...

Η τελευταία γραμμή του σχολίου σου με έκανε να γελάσω και δύσκολα γελάω (ειδικά σήμερα). Να μια καλή πρόκληση! Να σε δω να γράφεις το Twilight από την αρχή και τι στο κόσμο! Κακώς που σνομπάρατε πάντως την ιστορία μου, είχε Twilight quality! Αν με βοηθούσατε λίγο, θα γινόμασταν όλοι πλούσιοι τώρα :-ΡΡΡΡΡΡΡ
You’ve cheered me up! Thanks :-)

nihilio είπε...

Μη το γελάς, μου τριγυρνάει μια ιδέα για paranormal εφηβικό στο μυαλό μου εδώ και κάτι μήνες αλλά ακόμα δεν έχω αρχίσει να τη δουλεύω.

Χωρίς πλάκα όμως, αν κάποιος θέλει να εκδοθεί σήμερα, πιστεύει στην πένα του και μπορεί να γράφει κάτι που δεν τον πολυαφορά (εκεί την πατάω εγώ, πρέπει να με αφορά αυτό που γράφω αλλιώς δε βγαίνει καλό) ας δοκιμάσει με έναν ακόμα κλώνο της Anita Blake. Οι εκδότες θα θεωρήσουν πρωτοποριακό το πάντρεμα του twilight με το σκληρό νουάρ :P

Όσο για την ιστορία σου, δε τη σνομπάρω επίτηδες, απλά έχω περιορίσει το διάβασμα μου σε τυπωμένο χαρτί τον τελευταίο καιρό και επιμέλεια κάνω μόνο σε ένα μυθιστόρημα δικό μου. Με την πρώτη ευκαιρία θα της ρίξω μια ματιά.

anidifranco είπε...

Σήμερα πέρασα από Public. Δίπλα από τα 10 βιβλία με τις περισσότερες πωλήσεις είχε ένα ολόκληρο stand αφιερωμένο σε αυτό ακριβώς: φανταστική λογοτεχνία για εφήβους (βρικόλακες και λυκάνθρωπους κυρίως). Τα πιο πολλά βιβλία που έχουν μεταφραστεί τα έχω ήδη διαβάσει στα αγγλικά από το καλοκαίρι που πέρασε. Είμαι πιο πολύ φαν της λογοτεχνίας για ενήλικες όμως, urban fantasy paranormal romance. Η ιστορία μου είναι για παιδιά άνω των 18 ετών, για ευνόητους λόγους.
Σε πειράζω πάντως, δεν κρατάω κακία που με σνόμπαραν κάποιοι. Αν θελήσεις να την διαβάσεις πάντως θα σου τη στείλω ολόκληρη με PM. Είναι 27 κεφάλαια για την ώρα….Ξανασκέψου το :-Ρ

nihilio είπε...

link δεν παίζει;

Αν όχι, στείλε, ποτέ δεν ξέρεις, μόνο πες αν θέλεις απαντήσεις και αν προτιμάς να τις κάνει ο καλός, ο κακός ή ο άσχημος;

anidifranco είπε...

Δεν παίζει λινκ, συγνώμη. Έπαιζε, αλλά μια μέρα φρίκαρα και τα ξήλωσα όλα. Θα σου το στείλω, μια και προσφέρεσαι. Να το σουλουπώσω λίγο μόνο, μην φρίξεις (που θα φρίξεις). Όσο για το τελευταίο, δεν έχω επιλογή. Μόνο κακός θα μπορέσεις να είσαι μαζί μου.

nihilio είπε...

Με έχετε πάρει τελικά όλες από φόβο...

Ανώνυμος είπε...

γκετ α τσάτρουμ άσχολς

anidifranco είπε...

Margrave ή που δεν θα μιλάς καθόλου ή που θα λες πολλά ε; Βρε τι σόι άντρας είσαι εσύ; Σοβαρά τώρα…. :- ΡΡΡΡ